Akne Vulgaris, derideki pilosebase unitesinin multifaktöriyel ve enflamatuar bir hastalığıdır.Genellikle ergenlik çağında başlar, bu yaş grubunda %90 sıklığında görülebilir.Kozmetik şikayetlere neden olan
Akne tedavisinde bilimsel olarak kanıtlanmamış pek çok mit vardır.aile,çevre,medya aracılığı ile kişiye ulaşır.Hastalığın oluşumundan 4 faktör sorumludur.
-Aşırı sebum üretimi ——- Bu iki aşama hormonlar tarafından kontrol edilir,bu nedenle genetik faktörlerin rolü akne oluşumunda rolü önemlidir. Çünkü pilosebase ünitesinin artan androjenlere yanıtı genetiktir.
-Folliküler Keratinizasyon
-P.acnes kolonizasyou artışı
-Periglandüler dermal
Genetik dışında aknenin çevresel ve diyet faktörleri ile ilişkilendirilmesi tüm toplumlarda sık görülür. Yoplumda ,Akne hastalığında genellikle ergenlikle olur ve zamanla geçer gibi bir inanış vardır.Yaşamı tehdit eden bir hastalık değildir ancak uzun yıllar devam edebilir, skar oluşturabilir, psikososyal sorunlara neden olabilir.
Yapılan araştırmalarda hastaların tıbbi bir tedaviye başlamadan önce ortalama 1 yıl beklediklerini göstermiştir.İlk aldıkları ürünler yüz temizleme jelleri,sabunlarıdır.Hastaların çoğu aknenin nedeni olarak diyetlerini,yüzdeki hyjen eksikliklerini ,stres,sıcak,kozmetikler,terleme olarak düşünmektedir.
Etkili bir akne tedavisi için yapılan uygulamaların yaninda,hasta ve hasta yakınlarının akne hakkındaki yanlış bilgilenmesinin de düzeltilmesi gereklidir.
Akne ve Diyet
Diyetimizdeki bazı gıdaların akneye neden olduğu kanıtlanmamıştır, ancak özellikle çikolata, kuruyemişler, yağlı yiyeceklerin akneyi arttırdığı hastalar tarafından belirtilmiştir.
Glisemik indeksi yüksek olan gıdalarla ve Omega 3 Yağ asidinden fakir diyetlerle akne lezyonları daha fazladır.Yüksek glisemik indeks, ani insülin salınımı ile androjeni arttırır.
Çikolata ile ilgili kanıtlanmış bir bilgi yoktur.
Kilolu olan kişilerde insülin yükselmesine bağlı ,endojen androjen artışı ,akne artışına neden olabilir.
Akne ve Cilt Temizliği
Sıklıkla akneli hastaların yüzünü yıkamadığı ve temiz tutmaması nedeniyle bulgularun arttığı düşünülür.Bunun bir nedeni de tıkalı komedonların siyah nokta gibi görülmesidir.Aslında bunu nedeni kir değil, sebumun okside olması ve melanin ile boyanmasıdır.Sanılanın aksine bu sebum tıkacının aknedeki rolü o kadar fazla değildir, gözenekleri tıkayarak akne oluşumuna kısmen neden olur ,ancak yüzün sık yıkanması nedeniyle bunu nölemek mümkün değildir, çünkü bu tıkaç yıkama ile temizlenebilecek kadar yüzeysel değildir.
Aynı şekilde enfektif ajan olan Propionibacterium acnes ,komedonun enflamasyona dönüşmesinde rol oynasa da direct etkili bir ajan değildir ve bulaşıcı değildir. Oksijensiz bir ortamda yaşayan bir bakteri olduğu için yıkama ile gidermek mümkün değildir. Tam tersi yüz ovarak fazla yıkamak tahriş miktarını arttırır.
Akne tedavisinda verilen antbiotok ajanlar ,bacteriyi öldürmekten çok antiinflamatuar etkilerinden dolayıdır.
Akne ve Güneş Işınları
Yaz mevsiminde güneş ışığının akne üzerinde iyileştirici etkisi olduğu düşünülür ancak bu konuda yeterli bilimsel kanıt yoktur.Hatta akne tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ışığa hassasiyet oluşturup lekelenmeye neden olabilir.
Akne Tedavi Süresi
Pek çok hasta kısa sürede akne lezyonlarının düzeleceğini ve tekrar etmeyeceğini düşünür,Ancak süreç uzadıkça tedaviye uyumu bozulur.Hastaların bu konuda makul olmayan bir beklentiye sahip olmaması gerekir. Aktif akne tedaviye geç cevap verir ve ortalama 4-6 ay tedavi edilmelidir.
Akne Ve Kozmetikler
Akne hastaları özellikle lezyonlarını da kapatmak için nakyaj yapıp kapatıcı kullanmak eğilimindedir.Komedojenik ajan içeren,folliküler yapıda tıkaç oluşturan kozmetikler,özellikle çene bölgesinde kom edonal akneya neden olur.Günümüzde pek çok kozmetiğin içinde nomkomedojenik,su bazlı,hipoallerjenik ürünler bulunmaktadır.Bu tarz ürünlerin sınırlı kullanımına izin vermek ,hastanın da tedaviye uyumu anlamında önemlidir.
Akne ve Stres
Stres ,hormonlar üzerinde etkili olarak ,akneye neden olabilir ve var olan lezyonları arttırabilir.
Etkili bir akne tedavisi için yapılan uygulamaların yaninda,hasta ve hasta yakınlarının akne hakkındaki yanlış bilgilenmesinin de düzeltilmesi gereklidir.